Czynniki warunkujące rozwój inteligentnych miast

Tworzenie i rozwój inteligentnego miasta to niewątpliwie proces złożony, wymagający współpracy wielu grup zarówno po stronie twórców (decydentów), jak i użytkowników (mieszkańców). Aby taki proces uruchomić i potem konsekwentnie realizować potrzebna jest przede wszystkim chęć i podjęcie decyzji przez władze miasta. Zdając sobie sprawę z tego, na czym polega istota inteligentnego miasta, po zdobyciu odpowiedniej wiedzy w tym zakresie i po postanowieniu o przystąpieniu do realizacji procesu tworzenia, władze miasta muszą zastanowić się nad tym, co w danym mieście jest najważniejsze i co należałoby modernizować w pierwszej kolejności. Oczywiście nie uda się wszystkiego, co ważne, zmodernizować jednocześnie, dlatego trzeba określić te obszary życia miasta, które najbardziej wpływają na jakość życia mieszkańców i nadać im wysokie priorytety. W niektórych przypadkach może to dotyczyć komunikacji zbiorowej, która powinna zastąpić przemieszczanie się mieszkańców prywatnymi samochodami, w innych wyboru odpowiednich miejsc na budowę nowych osiedli mieszkaniowych, a w jeszcze innych wyznaczenie lokalizacji dla nowych placów zabaw dla dzieci, czy nowych siłowni na otwartym powietrzu, w powiązaniu z liczbą i wiekiem mieszkańców pobliskich osiedli. Ważne jest, aby te priorytetowe obszary odpowiadały i były zgodne z oczekiwaniami mieszkańców, którzy powinni od samego początku wdrażania idei inteligentnego miasta być o tym informowani, mieć możliwość wnoszenia własnych pomysłów, a po zrealizowaniu priorytetowego przedsięwzięcia – sami stali się siłą napędową dla realizacji kolejnych.

Tutaj dochodzimy do czynników warunkujących efektywny rozwój inteligentnego miasta, jakie występują po stronie jego mieszkańców. Podobnie, jak w przypadku władz miasta, również i tutaj istotnym czynnikiem jest chęć uczestniczenia w całym procesie. Aby jednak mieszkańcy mogli brać w nim udział muszą mieć świadomość tego, w jakiej roli mogą występować, a także muszą być przekonani przez władze miasta, że ich obecność w całym procesie przyniesie określone korzyści. I tak, jeśli na przykład mieszkańcy przekonają się, że komunikacja publiczna działa w mieście coraz lepiej, co może być wynikiem uwzględnienia przez władze miasta propozycji mieszkańców dotyczących tworzenia buspasów, czy budowania nowych linii tramwajowych, chętnie przesiądą się ze swoich prywatnych samochodów i zaczną jeździć komunikacją miejską. A potem chętniej włączą się do realizacji innych pomysłów, bo nabiorą przekonania, że władze ich miasta słuchają ich propozycji. Idąc dalej tym tropem można łatwo dojść do wniosku, że w przypadku rozwoju inteligentnych miast niezwykle ważny jest udział mieszkańców i ich wkład w tworzenie nowych i modernizowanie już istniejących obszarów życia miasta. Rozwijająca się w ten sposób partycypacja społeczna prowadzi do tego, że władzom miasta łatwiej się nim zarządza, a mieszkańcom żyje się lepiej. Dodatkowo, w całym procesie wzrasta świadomość mieszkańców, którzy czują się coraz mocniej związani z miejscem, w którym żyją i chcą, aby stawało się ono coraz bardziej przyjazne. Sprzyja temu rozwój budżetów partycypacyjnych, który umożliwia mieszkańcom zgłaszanie propozycji inwestycji, które ich zdaniem są bardzo potrzebne w mieście. Po zdobyciu odpowiedniej liczby podpisów pomysły te są realizowane w praktyce. Oczywiście, aby realizacja takich pomysłów przyniosła oczekiwane rezultaty, obie strony, czyli władze miasta i jego mieszkańcy, muszą wykazać się zachowaniem zdrowego rozsądku. Jak to kiedyś powiedziano, inteligentne miasto potrzebuje inteligentnych mieszkańców, ale również inteligentnych zarządzających.

Na przykład nie może być tak, żeby interesy jakiejś niewielkiej grupy mieszkańców wzięły górę nad interesami szerszych grup społecznych, czy całego miasta. Zarządzający miastem powinni umieć wyważyć racje i uzasadnić swoje decyzje. A do tego w wielu sytuacjach niezwykle pomocny będzie system GIS. Wynikiem powinien być kompromis, w miarę możliwości uwzględniający interesy wszystkich zainteresowanych stron.

Takie działania prowadziłyby do zwiększenia świadomości społecznej mieszkańców i do wzrostu partycypacji społecznej. Byłby to jeden, być może nieoczekiwany wcześniej, z efektów wdrożenia nowoczesnej technologii systemów informacji przestrzennej.