GIS a demokracja

Kiedy myślimy „GIS”, wyobrażamy sobie dobrze zorganizowane, przetwarzane i analizowane informacje o świecie, w którym żyjemy. Gdy zastanawiamy się nad terminem „demokracja”, przed oczami staje nam dobrze zorganizowane społeczeństwo, którego członkowie, świadomi swoich ról, działają na rzecz wspólnego dobra.

Jednym z głównych filarów sprawnie działającego, nowoczesnego państwa jest z pewnością odpowiedni sposób uporządkowania informacji, których analizowanie wspomaga podejmowanie ważnych decyzji. Właściwie zorganizowane, poinformowane i świadome społeczeństwo to drugi taki filar. Czy oba te filary są od siebie bardzo odległe?

Tworząc GIS, umożliwiający dobre zarządzanie informacjami i wykorzystywanie ich, trzeba mieć pełną świadomość tego, do czego te informacje będą potrzebne i jak je udostępniać wszystkim, którzy muszą lub powinni z nich korzystać. Ważne jest, żeby właściciel informacji miał świadomość, że często stanowią one dobro publiczne i mają za zdanie służyć innym. Udostępniając swoje informacje, będzie on mógł liczyć na to, że także dostanie takie w zamian. Dzięki temu wszyscy będą mieli więcej informacji, czyli będzie im się łatwiej pracowało i żyło. Innymi słowy, jedną z idei GIS-u powinno być dzielenie się swoimi informacjami ze wszystkimi, którzy ich potrzebują.

Aby być świadomym członkiem społeczeństwa i dobrze w nim funkcjonować, trzeba zdawać sobie sprawę z tego, że każdy ma w nim do odegrania swoją rolę. Tę konkretną funkcję powinien pełnić z myślą o innych członkach społeczności. Gdy każdy z nas będzie wywiązywał się z powierzonych mu obowiązków, wszystkim będzie się lepiej żyło. Naczelną ideą rozwoju społeczeństwa powinno być więc świadome odgrywanie ról przez obywateli na rzecz wspólnego dobra.

Jakie powiązania występują między dwoma wspomnianymi na początku filarami? Czy uprawnione są twierdzenia: „dobry GIS wpływa na rozwój społeczeństwa informacyjnego” i „świadome społeczeństwo buduje lepszy GIS”? Odpowiadając na te pytania, musimy wyjaśnić, że nie chodzi tu o systemy informacyjne budowane na poziomie poszczególnych firm, wykorzystywane wewnętrznie w celu usprawnienia działania różnych instytucji. Chodzi o informacje zapisywane w bazach danych systemów informacyjnych różnych organizacji, przede wszystkim jednostek administracji publicznej, których misją powinno być gromadzenie i ujawnianie informacji wszystkim członkom społeczeństwa. GIS jest niewątpliwie jednym z najlepszych narzędzi udostępniania informacji.

Wracając do pytań, dobrze wykorzystywany GIS daje szeroki dostęp do informacji, co wpływa na rozwój społeczeństwa, które wraz ze wzrostem świadomości może z kolei generować zapotrzebowanie na coraz to nowe informacje. Jednostki administracji publicznej, świadomie wykorzystujące GIS, powinny za jego pośrednictwem przekazywać społecznościom lokalnym jak najwięcej istotnych dla nich informacji, tj. planów rozwoju, projektów komunikacyjnych, informacji o zamierzeniach inwestycyjnych, działaniach w zakresie gospodarki odpadami oraz ważnych wydarzeniach (takich jak np. zamknięcie ulic w związku z budową metra w Warszawie).

Świadomy społecznie obywatel widząc, że jednostka administracyjna dzieli się z nim istotnymi informacjami, chętnie się zrewanżuje, wprowadzając do systemu inne dane, które pomogą lokalnym władzom sprawniej działać. Mogą to być np. informacje o występujących niedogodnościach, takich jak dziury w jezdni, źle zaplanowane przejście dla pieszych, zniszczone znaki drogowe, niedziałające oświetlenie uliczne czy trawniki zdewastowane przez nieprawidłowo parkujące samochody. Tak zaczyna się coraz większe zaangażowanie członków społeczności lokalnych w to, co się dzieje w ich otoczeniu. Władza lokalna, uzyskując takie informacje, może szybciej i skuteczniej podejmować decyzje, a tym samym lepiej służyć społeczeństwu.

Świadoma władza powinna tego chcieć.