W pierwszej części artykułu pt.: „Mapy skutecznej administracji” opisaliśmy rolę, znaczenie i możliwości systemów informacji geograficznej w sektorze administracji. Poniżej zaś prezentujemy przykłady wykorzystania rozwiązań GIS w polskich instytucjach publicznych.
GEOPORTAL 2
Najpopularniejszym polskim serwisem opartym na GIS jest GEOPORTAL 2. Jest to zbiór aktualnych informacji przestrzennych, obejmujących dane o środowisku geograficznym, obiektach i zjawiskach na terenie całego kraju. Serwis pozwala na łatwy dostęp do informacji przestrzennych co przyczynia się do rozwoju gospodarczego Polski i wzrostu konkurencyjności naszego kraju na rynku europejskim. GEOPORTAL 2 wypełnia także założenia dyrektywy INSPIRE związanej z koniecznością opracowania i wdrożenia infrastruktury informacji przestrzennej. Większość danych prezentowanych w serwisie pochodzi z Państwowego Zasobu Geodezyjnego i Kartograficznego (PZGIK), który stanowi zbiór informacji powstałych w wyniku prac geodezyjnych i kartograficznych – geoportal.gov.pl
Geoportal Dolnego Śląska
Kolejnym przykładem wykorzystania GIS jest Geoportal Dolnego Śląska. Prezentuje on wiele ciekawych i niestandardowych opracowań mapowych oraz informacji statystycznych o środowisku. Portal zawiera między innymi bazę danych obiektów topograficznych, ortofotomapę oraz liczne mapy tematyczne przedstawiające: specjalne strefy ekonomiczne, gospodarkę odpadami, surowce skalne, wody lecznicze, typy i rodzaje gleb oraz wiele innych zagadnień. Mapy tematyczne mogą być wykorzystywane do tworzenie analiz, co daje zupełnie nowe spojrzenie na dane. Przykładowo możemy zestawić mapę właściwości gleb z bazą zmian przeznaczenia gruntów, aby określić jaki rodzaj ziem jest wykorzystywanych pod uprawę a jaki pod inwestycje. Wyniki analiz mogą być łatwo publikowane w postaci raportów. Ułatwia to zarządzanie poszczególnymi obszarami związanymi z gospodarką czy środowiskiem.
Funkcjonalności systemu pozwalają między innymi na identyfikację obiektów na mapie, pomiary linii powierzchni i wysokości, szkicowanie, tworzenie wydruków, dodawanie zewnętrznych serwisów mapowych (WMS) czy ograniczanie dostępu do pewnych treści dla osób nieupoważnionych. W tym roku (2015) portal został wyróżniony w ogólnoświatowym konkursie organizowanym przez firmę Esri Inc. za najlepsze wykorzystanie technologii GIS (Special Achievement in GIS Award). Portal jest ogólnodostępny pod adresem geoportal.dolnyslask.pl.
System Informacji Przestrzennej Wrocławia
Z rozwiązań opartych o GIS korzysta także Urząd Miasta Wrocławia. Zadaniem Systemu Informacji Przestrzennej UM Wrocławia jest m.in. wspomaganie planowania przestrzennego i zarządzania przestrzenią miasta. W tym celu SIP Wrocławia integruje szeroko rozumiane dane dotyczące między innymi ukształtowania terenu, sieci hydrologicznej, zieleni, infrastruktury społecznej i technicznej oraz wiele innych. Zgromadzone informacje wykorzystywane są następnie do przeprowadzania różnorodnych analiz zarówno dotyczących środowiska przyrodniczego jak i społeczno-gospodarczego. W efekcie wykonanych prac powstają liczne opracowania kartograficzne oraz modele 3D, które można wykorzystać np. do budowy mapy akustycznej czy też mapy solarnej. Wyniki analiz pozwalają na optymalne wykorzystanie przestrzeni miejskiej oraz uniknięcie błędów, które mogą mieć poważne konsekwencje w przyszłości np. budowy osiedla na terenach zagrożonych powodzią.
Urząd Miasta wykorzystuje również technologię GIS do tworzenia i rozwijania geoportalu, na którym publikuje różnorodne dane przestrzenne. Dzięki takiemu rozwiązaniu łatwy dostęp do opracowań planistycznych zyskują zarówno mieszkańcy, którzy mogą sprawdzić przeznaczenie danej działki w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego jaki i potencjalni inwestorzy szukający optymalnej lokalizacji pod kątem budowy zakładu czy magazynu. Serwis pozwala także na zarządzanie planami i monitoring zmian ustaleń planistycznych na obszarze miasta. Otwarta architektura tego systemu pozwala na włączanie do niego nie tylko licznych jednostek urzędu miejskiego czy gminy, ale także innych jednostek administracji publicznej.
Straż Miejska w Warszawie
Straż Miejska m.st. Warszawy wykorzystuje rozwiązania mapowe oparte o GIS do obsługi zgłoszeń i zdarzeń oraz koordynacji działań w ramach Systemu Wspomagania Dowodzenia (SWD). Operator korzystający z narzędzia ma dostęp do całej infrastruktury miasta, co ułatwia podejmowanie decyzji w przypadku obsługi zgłoszeń. System rejestruje zdarzenia za pośrednictwem połączenia telefonicznego lub sms-a. Stanowisko operatora SWD wyposażone jest w kilka monitorów, na których wyświetlany jest szablon służący do wprowadzania danych o zgłoszeniu, elektroniczna mapa Warszawy z danymi dotyczącymi lokalizacji osoby dzwoniącej, rozmieszczenia patroli SM, umiejscowienia i zasięgu monitoringu miejskiego, a także podgląd z kamer.
Pełna funkcjonalność systemu możliwa jest we współpracy z innymi podmiotami działającymi w przestrzeni miasta, takimi jak: ZTM, ZDM, MPWiK, UKE czy BGiK. Dzięki temu SWD posiada informacje o aktualnej sieci drogowej, płynności ruchu, a także dane dotyczące całej infrastruktury miejskiej z informacją o lokalizacji patroli, kamer miejskich i osoby dzwoniącej. Dzięki tym informacjom straż miejska może szybciej reagować na zgłaszane incydenty. Operator SWD wie, który patrol jest najbliżej osoby dzwoniącej i jaką trasę ma wybrać, aby pojawić się na miejscu jak najszybciej. Dodatkowo zdarzenie może być rejestrowane przy użyciu dostępnych kamer. Wszystkie dane są przechowywane i co jakiś czas wykonuje się dodatkowe analizy, które pozwalają na określenie obszarów występowania poszczególnych zdarzeń. Na tej podstawie zapadają decyzje dotyczące zmiany lokalizacji i liczebności patroli, aby skuteczniej wykonywać czynności ustawowe straży miejskiej.